از مشکلات رایجی که بیشتر بانوان در سنین باروری و پیش از یائسگی به آن دچار می‌شوند، تنبلی تخمدان است. قطعاً هر خانمی در طول عمر خود با واژه تنبلی تخمدان و سندروم پلی کیستیک روبرو می‌شود و قطعاً این سؤال پیش می‌آید که تنبلی تخمدان چیست؟ و اگر به این مشکل دچار شود چه راه‌هایی برای تقویت تخمدان تنبل وجود دارد؟ به همین دلیل سعی داریم در این مقاله از دکتر مهناز شکروی مسئله تنبلی تخمدان را پوشش دهیم و در رابطه با راههای تقویت تخمدان تنبل اطلاعات مفیدی را در اختیار شما قرار دهیم. با ما همراه باشید.
تنبلی تخمدان
یکی از دلایل ناباروری در زنان، تنبلی تخمدان می‌باشد. داروهای هورمونی یکی از روش‌های درمانی هستند که به وسیله‌ی افزایش تخمک گذاری به زنان کمک می‌کنند. اما بسیاری از محرک‌های طبیعی وجود دارند که می توانند عمل هورمون‌ها را تنظیم کنند و تخمک‌گذاری زنان و در نتیجه احتمال باروری را افزایش دهند. تنبلی تخمدان بیشتر در خانم‌های کمتر از 40 سال اتفاق می‌افتد. یکی از علل مهم در تنبلی تخمدان، کاهش هورمون استروژن یا پروژسترون در خانم‌ها می‌باشد.
افزایش وزن نیز در عدم تخمک‌گذاری مؤثر می‌باشد، زیرا این عارضه منجر به انباشت چربی در اطراف تخمدان می‌شود. بنابراین توصیه می‌شود که خانم‌ها به منظور بارداری ، وزن خود را کاهش دهند.
علائم و نشانه های تنبلی تخمدان
هر بیماری با علائم و نشانه هایی برای شخص مبتلا اعلام حضور می کند. علائم و نشانه های تنبلی تخمدان به شرح زیر است:
- پرمویی و رشد موهای زائد
- جوش های ملتهب
- تیرگی پوست
- قاعدگی نامنظم
- سردرد
- نامنظمی عادت ماهیانه که حتی در برخی کیس ها فرد بدون مصرف دارو پریود نمی شود.
- ریزش مو به خصوص کم پشتی موها در قسمت شقیقه ها
- خونریزی شدید یا خونریزی خیلی کم یا خونریزی غیر قابل پیش بینی در طول چرخه عادت ماهیانه
- برای افراد دیابتی مبتلا به تنبلی تخمدان با نشانه هایی مانند مقاومت بدن در برابر انسولین خود را نشان می دهد.
- بالارفتن مقاومت به انسولین و ابتلا به دیابت
- مشکلات تخمک گذاری و بارداری
- آکنه
- تغییرات خلق و خو
- افزایش وزن
- ضخیم شدن موهای بدن
- نازایی
علت تنبلی تخمدان
علت دقیق و قطعی تنبلی تخمدان مشخص نیست. اما شواهد نشان می‌دهد که عوامل زیر می‌تواند در بروز این بیماری نقش داشته باشند:
۱- مقاومت به انسولین
انسولین هورمونی است که در لوزالمعده تولید می‌شود و به سلول‌ها اجازه می‌دهد از قند، به عنوان منبع انرژی اولیه، استفاده کنند. اگر سلول‌ها نسبت به عملکرد انسولین مقاوم شده باشند، علیرغم اینکه انسولین زیادی تولید می‌شود، سطح قند خون بالاست. این انسولین اضافی منجر به تولید بیشتر آندروژنها شده و تخمک گذاری را مختل میکند.
۲- پاسخ التهابی بدن
تحقیقات نشان داده است که زنان مبتلا به پلی کیستیک نوعی التهاب دارند که باعث تحریک تخمدان‌ها برای تولید آندروژن بیشتر می‌شود.
۳- وراثت
شواهد نشان می‌دهد که بروز تنبلی تخمدان با ژنهای خاصی مرتبط است.
۴- اندروژن اضافی
در صورتی که تخمدان‌ها به صورت غیرطبیعی سطوح بالایی از آندروژنها را تولید کنند، منجر به افزایش رشد موهای زائد و جوش هورمونی می‌شود.
تشخیص تنبلی تخمدان
هیچ آزمایش واحدی برای تشخیص PCOS وجود ندارد. برای رسیدن به تشخیص سندروم تخمدان پلی کیستیک و رد سایر علل، باید سابقه پزشکی، شرایط بالینی، معاینات فیزیکی، آزمایشات و سونوگرافیهای مختلف بیمار مورد بررسی قرار بگیرد.
- معاینات فیزیکی و بررسی شرایط بالینی
در معاینات فیزیکی فشار خون، شاخص توده بدنی (BMI) و دور کمر اندازه گیری می‌شود. همچنین افزایش رشد موهای زائد صورت، سینه یا پشت، جوش هورمونی یا تغییر رنگ پوست مورد بررسی قرار میگیرد. معاینه لگنی به پزشک کمک میکند علائم بالینی که مشکلات هورمونی ایجاد می‌کنند، مثل بزرگ شدن کلیتوریس یا بزرگ شدن تخمدان ها را تشخیص دهد.
- سونوگرافی لگن
سونوگرافی برای بررسی تخمدان‌ها از نظر وجود کیست و بررسی آندومتر (پوشش داخلی رحم یا رحم) مورد استفاده قرار میگیرد.
- آزمایش خون
در آزمایش خون سطح هورمون هایی مثل آندروژن که به عنوان هورمون مردانه شناخته می‌شود، هورمون FSH و LH بررسی می‌شود. پزشک همچنین سایر مشکلات هورمونی را که می‌تواند با تنبلی تخمدان اشتباه گرفته شود، مانند بیماری تیروئید را مورد بررسی قرار می‌دهد.
تشخیص زودهنگام تنبلی تخمدان برای مدیریت علائم آن مهم است و می‌تواند از بروز مشکلات و عوارض طولانی مدت مانند دیابت جلوگیری کند.
جلوگیری از تنبلی تخمدان
چند راه برای ارتقای سلامت تخمدان‌ها وجود دارد که می‌توانید آن ها را برای پیشگیری از تنبلی تخمدان رعایت کنید:
1- حفظ یک رژیم غذایی متعادل
2- به طور منظم ورزش کنید
3- سطوح استرس را مدیریت کنید
4- اجتناب از سیگار کشیدن و محدود کردن مصرف الکل
5- از قرار گرفتن در معرض سموم محیطی خودداری کنید: قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی مضر، سموم و آفت کش های موجود در برخی محصولات پاک کننده، لوازم آرایشی و پلاستیکی را به حداقل برسانید. تا حد امکان محصولات ارگانیک و طبیعی را انتخاب کنید.
6- معاینات منظم
حرف آخر
تنبلی تخمدان همان سندروم تخمدان پلی کیستیک به زبان ساده و عامیانه است که در زنانی که در سنین باروری قرار دارند روی می‌دهد. در اثر این بیماری و به دلیل رشد کیست‌هایی در تخمدان، آن‌ها نمی‌توانند به درستی عمل کرده و وظایف خود را انجام دهند. در نتیجه زنان با مشکلاتی مثل قاعدگی نامنظم، رشد غیر طبیعی موهای زائد بدن و… مواجه می‌شوند. این بیماری در صورت عدم درمان ممکن است باعث ناباروری در زنان شود.
